Genewa, 9 marca 2023 r. – Globalna pandemia, klęski żywiołowe i konflikty trwające w ciągu ostatnich dwóch lat wpłynęły na dobrobyt coraz większej liczby rodzin i dzieci w Europie i Azji Środkowej, czyniąc je bardziej narażonymi na dysproporcje, wynika z nowego raportu UNICEF opublikowany dzisiaj raport.
„Analiza sytuacji praw dzieci w Europie i Azji Środkowej: nierówny postęp, dzieci pozostawione w tyle ” zwraca uwagę na pogłębiające się nierówności i wzywa kraje do wprowadzenia solidnych systemów wspierania dzieci zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Raport jest pierwszym tego rodzaju, który łączy istniejące dane i analizy dla wszystkich krajów w regionie, jednocześnie podkreślając krytyczne luki w danych, które należy uzupełnić.
„Wojna na Ukrainie, pandemia COVID-19, zmiany klimatu oraz obecny kryzys gospodarczy i energetyczny pogrążyły wiele rodzin w niepewności, co ma wpływ na ich dobrostan i dobro ich dzieci” – Afshan Khan, dyrektor regionalny UNICEF na Europę i Środkową Powiedziała Asia. „Jednak brak danych na temat wpływu tych wydarzeń na prawa dzieci utrudnia ocenę, w jaki sposób możemy zaspokoić potrzeby dzieci i rodzin znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, tak aby żadne dziecko w regionie nie zostało pominięte”.
Badanie przedstawia niepokojący obraz dysproporcji w dostępie do opieki zdrowotnej i edukacji najuboższych i najbardziej narażonych dzieci. Dzieci romskie i około 11 milionów dzieci niepełnosprawnych należą do osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, jeśli chodzi o dostęp do edukacji wysokiej jakości. Podczas gdy dzieci romskie w Europie są bardziej narażone na porzucenie szkoły na poziomie podstawowym lub średnim bez zdobycia podstawowych umiejętności, dzieci niepełnosprawne są całkowicie wykluczone ze szkoły i nauki wysokiej jakości.
Różnice w opiece zdrowotnej dzieci są ogromne. Chociaż Europa i Azja Środkowa obejmują kraje o najniższej na świecie liczbie zgonów niemowląt i dzieci, w niektórych krajach wskaźniki umieralności dzieci poniżej piątego roku życia są wyższe niż średnia światowa. Ponad połowa tych zgonów jest spowodowana chorobami, którym można zapobiegać i które można leczyć.
Region Europy i Azji Środkowej ma jeden z najwyższych na świecie wskaźników dzieci oddzielonych od rodzin i dzieci przebywających w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Z dostępnych danych wynika, że dzieci romskie i dzieci niepełnosprawne są nieproporcjonalnie reprezentowane w domach opieki.
Pandemia COVID-19 poważnie wpłynęła na rutynowe szczepienia, a 95 procent krajów wykazało spadek zasięgu szczepień. W rezultacie każdego roku prawie milion dzieci w regionie nie otrzymuje zaplanowanych szczepień.
Pandemia odbiła się również na emocjonalnym i psychicznym samopoczuciu dzieci, ponieważ samobójstwa są obecnie drugą najczęstszą przyczyną śmierci w krajach o wysokich dochodach w Europie i Azji Środkowej, czytamy w raporcie.
Zanieczyszczenie powietrza jest jednym z najbardziej znaczących zagrożeń środowiskowych w regionie. Szacuje się, że w Europie i Azji Środkowej czworo na pięcioro dzieci oddycha zanieczyszczonym powietrzem. Społecznościom brakuje również wiedzy i umiejętności potrzebnych do ochrony przed skutkami zmian klimatycznych.
Oprócz bezprecedensowej liczby uchodźców uciekających przed wojną na Ukrainie, liczba uchodźców i migrantów z innych części świata przybywających do Europy i Azji Środkowej stale rośnie, co nadwyręża możliwości rządów przyjmujących w zakresie utrzymania równego dostępu do podstawowych usług wysokiej jakości. Luki obejmują zakwaterowanie i urządzenia sanitarne, usługi zdrowotne i ochrony, możliwości uczenia się, środki zapobiegania i zwalczania przemocy ze względu na płeć oraz opiekę i wsparcie dla dzieci bez opieki i odseparowanych od rodziców.
Od czasu opublikowania zeszłorocznego raportu „ Wpływ wojny na Ukrainie i późniejszego spowolnienia gospodarczego na ubóstwo dzieci w Europie Wschodniej i Azji Środkowej ”, UNICEF wzywa do ciągłego i rozszerzonego wsparcia na rzecz wzmocnienia systemów ochrony socjalnej w Europie i Azji Środkowej ; oraz priorytetowe traktowanie finansowania programów ochrony socjalnej, w tym programów pomocy pieniężnej dla dzieci i rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji.
Udostępniając aktualny obraz sytuacji dzieci w Europie i Azji Środkowej, UNICEF wzywa krajowe systemy w całym regionie – w tym systemy edukacji, opieki zdrowotnej, ochrony dzieci i opieki społecznej – do zaspokojenia potrzeb każdego dziecka, zwłaszcza tych najbardziej narażonych , a także nadawać dzieciom priorytet w gromadzeniu i analizie danych.
