⚫ 16 maja: Dzień Romskiego Oporu. Data zbyt ważna, by przeszła niepostrzeżenie. Nie istnieją dokumenty potwierdzające, że to właśnie tego dnia miała miejsce likwidacja obozu Zigeunerlager będącego częścią niemieckiego KL Auschwitz II-Birkenau i heroiczny zryw romskich więźniów. Na pamiątkę tamtych wydarzeń społeczność romska przyjmuje symboliczną datę 16 maja jako Dzień Romskiego Oporu.
Wiosną 1944 r. 6000 Romów przebywających w obozie zostało ostrzeżonych o planowanej przez nazistow egzekucji. 16 maja 1944 r. ponad 600 więźniów romskich nie stawiło się na zwykły poranny apel i pozostało w barakach. Włamali się do magazynu, przejęli młoty, kilofy, łopaty i z drewnianych części pryczy, na których spali, zrobili broń. W wyniku ich buntu żaden Rom ani Sinti nie zginął tego dnia w komorach gazowych.
W obawie przed wybuchem masowego buntu w całym KL Auschwitz pozostałych przy życiu Romów przeniesiono do innych obozów. 2 sierpnia 1944 r. hitlerowcy zagazowali pozostałych 3000 więźniów w obozie. Szacuje się, że w wyniku prześladowań i terroru w czasach III Rzeszy śmierć poniosła około połowa populacji romskiej zamieszkującej obszary okupowane przez Niemców.
