Wielu mówców potępia niebezpieczną retorykę Federacji Rosyjskiej, zawoalowane groźby
Niedawne ogłoszenie przez Federację Rosyjską planów rozmieszczenia niestrategicznej broni jądrowej na Białorusi jest pierwszym porozumieniem o „dzieleniu się bronią jądrową” zawartym od czasu wejścia w życie Układu o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej w 1970 r. Rady Bezpieczeństwa, podkreślając, że – w kontekście konfliktu na Ukrainie – ryzyko użycia takiej broni jest dziś większe niż kiedykolwiek od zakończenia zimnej wojny.
Izumi Nakamitsu, zastępca sekretarza generalnego i wysoki przedstawiciel ds. rozbrojenia, poinformował, że 25 marca Moskwa ogłosiła porozumienie z Mińskiem w sprawie rozmieszczenia na Białorusi niestrategicznej broni jądrowej. „Chciałabym na wstępie wyjaśnić – wszystkie państwa muszą unikać podejmowania jakichkolwiek działań, które mogłyby prowadzić do eskalacji, pomyłki lub błędnej kalkulacji” – podkreśliła, dodając, że wszystkie państwa-strony muszą ściśle przestrzegać swoich zobowiązań wynikających z przełomowego Traktatu o Rozprzestrzenianie broni jądrowej, znany również jako Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej.
Podczas gdy kwestia przyjmowania przez państwo nieposiadające broni jądrowej broni jądrowej państwa posiadającego broń jądrową istnieje od dziesięcioleci, powiedziała, że wszystkie takie porozumienia poprzedzają Układ o nierozprzestrzenianiu broni jądrowej — „z wyjątkiem niedawnego ogłoszenia [przez Federację Rosyjską]”. Podkreślając, że ryzyko użycia broni jądrowej jest obecnie wyższe niż kiedykolwiek od czasów zimnej wojny, powiedziała, że wojna na Ukrainie jest „najostrzejszym przykładem tego ryzyka”. Dodała, że brak dialogu i erozja architektury rozbrojenia i kontroli zbrojeń, w połączeniu z niebezpieczną retoryką i zawoalowanymi groźbami, są głównymi czynnikami potencjalnie egzystencjalnego ryzyka.
Gdy członkowie Rady zabrali głos, przedstawiciel Stanów Zjednoczonych nazwał sugestię Federacji Rosyjskiej, że jej zamiar rozmieszczenia broni jądrowej na Białorusi jest w jakiś sposób uzasadniony, jako „niedorzeczną”. Ogłoszenie z 25 marca nie dotyczyło podziału obciążeń nuklearnych, jak twierdzili niektórzy, i nie ma wiarygodnego powodu, dla którego Moskwa miałaby rozmieścić broń nuklearną na Białorusi. Podkreślił raczej, że „Kreml próbuje manipulować widmem konfliktu nuklearnego, aby pomóc wygrać nielegalną wojnę z Ukrainą, jednocześnie depcząc Kartę Narodów Zjednoczonych”. Wezwał Moskwę do zaprzestania agresji na Ukrainę, a reżim prezydenta Białorusi Alaksandra Łukaszenki do zaprzestania współudziału.
Przedstawiciel Japonii wraz z innymi mówcami potępił niedawne oświadczenie prezydenta Federacji Rosyjskiej Władimira Putina, dodając, że Moskwa swoją nieodpowiedzialną retoryką nadużywa swojego statusu państwa dysponującego bronią jądrową. Jako jedyny kraj, który kiedykolwiek ucierpiał w wyniku bombardowań atomowych podczas wojny, Japonia jest mocno zaangażowana w kierowanie międzynarodowymi wysiłkami na rzecz świata bez broni jądrowej. „Rekord 77 lat nieużywania broni jądrowej nie może zostać pobity przez Rosję” – podkreślił, wzywając wszystkie państwa członkowskie do odnowienia zaangażowania w światowy reżim rozbrojenia i nierozprzestrzeniania.
Przedstawiciel Ukrainy powiedział, że przemieszczenie broni jądrowej na białoruską ziemię jest przedmiotem troski całej społeczności międzynarodowej. Zauważając, że „szantaż nuklearny” jest narzędziem wykorzystywanym przez Federację Rosyjską od początku wojny – wraz z groźbami ataków na obiekty jądrowe – powiedział, że dla kontrastu Ukraina zawsze była odpowiedzialnym członkiem społeczności międzynarodowej, po całkowitym porzuceniu trzeciego co do wielkości arsenału nuklearnego na świecie. Swoimi ostatnimi działaniami Federacja Rosyjska po raz kolejny pokazuje, że uważa broń nuklearną za narzędzie gróźb i zastraszania, a nie odstraszania .
Tymczasem przedstawiciel Federacji Rosyjskiej powiedział, że w ostatnich latach doszło do poważnej erozji globalnej architektury bezpieczeństwa i odnotowano wysiłki Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników – „tych, którzy ogłaszają się zwycięzcami zimnej wojny” – w celu systematycznego demontażu kluczowej broni- porozumienia kontrolne i struktury budowy zaufania. Powołując się również na decyzje Stanów Zjednoczonych z ostatnich lat o wycofaniu się z kilku strategicznych porozumień dotyczących bezpieczeństwa, powiedział, że prezydent Putin dał jasno do zrozumienia, że Moskwa nie przekazuje broni jądrowej. Raczej „mówimy” o transferze taktycznych systemów rakietowych, modernizacji białoruskich samolotów, szkoleniu zespołów i budowie magazynu taktycznej broni jądrowej na Białorusi – powiedział.
Zapraszamy do zapoznania się z całością materiału dostępnego na stronie ONZ
