Musiałam uciekać, by zdobyć wykształcenie, ale nie chciałam zostawić innych afgańskich dziewcząt na pastwę losu

15 sierpnia 2021 r., gdy talibowie przejęli kontrolę nad Afganistanem, wszyscy byliśmy oszołomieni bolesną powtórką historii, tym razem z groźbą obrócenia w popiół dwóch dekad postępu w zakresie praw kobiet.

Rzeczywiście, wkrótce nowe de facto władze zaczęły zaostrzać ograniczenia dotyczące obecności i roli kobiet w społeczeństwie. Pomimo ich wczesnych obietnic zachowania praw kobiet, byłem świadkiem zupełnie innej rzeczywistości w terenie. Wszystko zaczęło się od zakazu dostępu dziewcząt do szkół średnich, po czym nastąpiła stopniowa erozja obecności kobiet we wszystkich sferach publicznych.

Ponieważ ten pierwszy dekret obiecuje tylko mroczną przyszłość kobietom i dziewczętom w Afganistanie, poczułam, że nie mam innego wyboru, jak tylko opuścić kraj, aby kontynuować i ukończyć swoją edukację. 28 sierpnia 2021 roku pożegnałem się z rodziną i opuściłem uczelnię tuż przed ukończeniem studiów prawniczych.

Wyruszając nocą z małym plecakiem zawierającym wszystko, co mogłem zabrać z domu i mając nadzieję, że nie zatrzymają mnie na punkcie kontrolnym, wyruszyłem w długą i żmudną podróż ku niepewnej przyszłości.

Wraz z bratem przejechaliśmy cały Afganistan, przemierzając osiem prowincji, zanim dotarliśmy do granicy z Iranem. Po miesiącach podróży w końcu znalazłam schronienie w Niemczech, gdzie będę musiała zacząć życie od nowa.

Podobnie jak większość uchodźców przybywających do nowych społeczności przyjmujących, trudno mi było poruszać się po nowym, oszałamiającym systemie. Moim ostatecznym celem było znalezienie drogi z powrotem do klasy, ale moje początkowe próby zapisania się na uniwersytet w Niemczech zakończyły się niepowodzeniem. Język okazał się jedną z najważniejszych przeszkód, ponieważ osiągnięcie akceptowalnej biegłości zajęłoby co najmniej trzy lata, po których musiałbym zaczynać studia od nowa.

Podczas tych początkowych miesięcy niepewności, przemieszczenia i desperacji przewracałem każdy kamień i pukałem do wszystkich drzwi, zanim w końcu natknąłem się na nieoczekiwaną okazję. Pod koniec 2021 roku Bard College Berlin wprowadził specjalny program stypendialny dla niedawno wysiedlonych studentów afgańskich, a ja znalazłem się wśród tych, którym zaproponowano kontynuowanie nauki w dziedzinie polityki. Uczelnia uznała również dwa lata mojej poprzedniej edukacji.

Powrót do klasy był wyjątkowym przywilejem, jaki ma dziś niewiele afgańskich dziewcząt. Mojemu podekscytowaniu możliwością wznowienia studiów towarzyszyło głębokie poczucie winy ocalałej z powodu jednoczesnego pozbawienia milionów afgańskich dziewcząt podstawowego prawa do edukacji.

Do połowy 2022 r. miejsce dla kobiet i dziewcząt skurczyło się jeszcze bardziej, a kobiety i dziewczęta w Afganistanie wychodziły na ulice skandując: Nan, Kar, Azadi! (Chleb, praca, wolność!). Tymczasem coraz więcej rodzin było zmuszonych do opuszczenia kraju, przede wszystkim w celu zapewnienia bezpieczeństwa i przyszłości swoim córkom.

Kierując się tą niesprawiedliwością, odmówiłem bycia biernym obserwatorem i zamiast tego podniosłem głos w obronie moich sióstr w domu. Wyruszyłem w podróż, aby zbadać rozwiązania, które mogłyby stanowić alternatywną odpowiedź na kryzys edukacyjny w domu.

W lutym 2022 roku wraz z Liką Torikashvili, działaczką na rzecz pokoju z Gruzji i byłą młodzieżową delegatką do ONZ, zapoczątkowałam inicjatywę. Zorganizowaliśmy spotkanie za zamkniętymi drzwiami, aby połączyć młode studentki z sześciu różnych regionów Afganistanu z naszymi uniwersytetami w Berlinie i Nowym Jorku.

Wkrótce po spotkaniu Bennington College w Nowym Jorku zobowiązał się do zaoferowania stypendiów online sześciu studentkom. Faza próbna obejmująca oferowanie studentom kursów online z punktami dowiodła wykonalności podejścia do edukacji online i wzbudziła nasze nadzieje na znalezienie innowacyjnego rozwiązania kryzysu edukacyjnego w Afganistanie.

Po roku lobbowania uruchomiliśmy inicjatywę kształcenia na odległość dla kobiet w Afganistanie i udało nam się zapewnić studentkom stypendia online z pomocą i wsparciem akademickim uniwersytetów w Nowym Jorku, Berlinie, Kirgistanie i Arizonie.

Dziesięć studentek w Kabulu ma teraz szansę kontynuować i ukończyć studia poprzez model edukacji online, który, jeśli się powiedzie, może zostać rozszerzony na inne prowincje w całym kraju.

„Edukacja jest tak samo potrzebna jak jedzenie i woda”.

Dziś Afganistan jest jedynym krajem na świecie, w którym dziewczętom nie wolno uczęszczać do szkół i na uniwersytety. Ich życie jest pełne niepewności i izolacji. Nasza odpowiedź na temat nauczania na odległość ma jedno jasne przesłanie: afgańskie dziewczęta nie mogą i nie powinny czekać na rozwiązanie kryzysu politycznego i humanitarnego, aby uzyskać dostęp do edukacji. Aby przetrwać trwający kryzys, edukacja jest dla nich równie niezbędna jak jedzenie i woda.

Żyjemy w czasach konfliktów, katastrof i kryzysów, w których co dwie sekundy ktoś jest zmuszony opuścić swój dom. Szkolnictwo wyższe jest podstawową drogą dla uchodźców i ludzi w krajach dotkniętych wojną, zwłaszcza młodych kobiet, do odzyskania własnej podmiotowości i stabilności, a jednak nasze systemy edukacji globalnej są dalekie od reagowania.

Dziś pilniejsze niż kiedykolwiek jest wykorzystanie potęgi technologii, aby zapoczątkować nową erę edukacji, która wykracza poza granice, erę, która zapewnia młodym dziewczętom z obozów dla uchodźców lub żyjącym w sytuacjach kryzysowych równy dostęp do edukacji.

W Międzynarodowym Dniu Kobiet wzywam społeczność międzynarodową, aby pokładała wiarę w edukację i, co ważniejsze, w zdolność młodych kobiet do kreatywności i zmiany, ponieważ te dwie siły w połączeniu mają moc rozjaśniania ciemności i wyzwalania ludzkości z kajdany totalitaryzmu.

Ten artykuł został napisany dla UNHCR przez Aishę Khurram, która po ucieczce z Afganistanu do Niemiec jest obecnie regionalnym liderem Sieci Studentów Uchodźców Tertiary i studiuje nauki humanistyczne w Bard College w Berlinie.