Pomimo pewnych oznak postępu w reagowaniu na kryzysy uchodźcze tempo i skala przymusowych przemieszczeń nadal rosną.
W ciągu ostatniej dekady liczba osób zmuszonych do opuszczenia swoich domów była wyższa z roku na rok i dziś utrzymuje się na najwyższym poziomie od kiedy jest notowana. Według UNHCR, Agencji ONZ ds. Uchodźców, tendencja ta może zostać odwrócona jedynie dzięki nowym, skoordynowanym działaniom na rzecz zaprowadzenia pokoju.
Według dorocznego raportu UNHCR Global Trends do końca 2021 r. liczba osób przemieszczonych z powodu wojny, przemocy, prześladowań i łamania praw człowieka wyniosła 89,3 mln, czyli o 8 procent więcej niż rok wcześniej i znacznie ponad dwukrotnie więcej niż 10 lat temu. .
Od tego czasu rosyjska inwazja na Ukrainę – powodująca najszybszy i jeden z największych kryzysów przymusowych przemieszczeń od czasów II wojny światowej – oraz inne sytuacje kryzysowe, od Afryki po Afganistan i dalej, spowodowały, że liczba ta przekroczyła dramatyczny kamień milowy 100 milionów.
„Każdego roku w ciągu ostatniej dekady liczby rosły” – powiedział Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców Filippo Grandi. „Albo społeczność międzynarodowa podejmie wspólne działania w celu zakończenia tej ludzkiej tragedii, rozwiązania konfliktów i znalezienia trwałych rozwiązań, albo ten straszny trend będzie się utrzymywał”.
Miniony rok był wyjątkowy ze względu na liczbę eskalacji istniejących konfliktów i nowych, które wybuchły. Według Banku Światowego 23 kraje, o łącznej populacji 850 milionów, stanęły w obliczu konfliktów o średniej lub wysokiej intensywności.
Tymczasem niedobór żywności, inflacja i kryzys klimatyczny dodatkowo komplikują trudną sytuację ludności, wydłużając czas reakcji humanitarnej, a co gorsza, perspektywy finansowania w wielu sytuacjach nie nastrajają optymistycznie.
Liczba uchodźców wzrosła w 2021 r. do 27,1 mln. Przyczyniły się do tego wzrosty między innymi w Ugandzie, Czadzie i Sudanie. Większość uchodźców była ponownie przyjmowana przez sąsiednie kraje, które same dysponują niewielkimi zasobami. Liczba osób ubiegających się o ochronę międzynarodową sięgnęła 4,6 miliona, co oznacza wzrost o 11 procent.
W ubiegłym roku odnotowano również piętnasty z rzędu roczny wzrost liczby osób wewnętrznie przemieszczonych w swoich krajach w wyniku konfliktu. Teraz ta liczba wynosi 53,2 mln. Wzrost ten był spowodowany narastającą przemocą lub konfliktami w niektórych miejscach, na przykład w Birmie. Konflikt w etiopskim Tigraju i innych regionach wywołał ucieczkę milionów ludzi w głąb kraju. Powstania w Sahelu spowodowały nowe wysiedlenia wewnętrzne, zwłaszcza w Burkina Faso i Czadzie.
Szybkość i skala przesiedleń wciąż przewyższa dostępność rozwiązań dla ludności dotkniętej skutkami konfliktów i prześladowań – takich jak powroty, przesiedlenie czy integracja lokalna. Jednak raport Global Trends zawiera również przebłyski nadziei. Liczba powrotów uchodźców i osób wewnętrznie przemieszczonych wzrosła w 2021 r., osiągając poziom sprzed pandemii COVID-19, a dobrowolne powroty wzrosły o 71 procent, choć liczby nadal są skromne.
„Podczas gdy jesteśmy świadkami przerażających nowych kryzysów uchodźczych, a istniejące ponownie się rozpalają lub pozostają nierozwiązane, istnieją również przykłady krajów i społeczności współpracujących w poszukiwaniu rozwiązań dla przemieszczonych” – dodał Grandi. „To się dzieje w niektórych miejscach – na przykład w ramach regionalnej współpracy na rzecz repatriacji mieszkańców Wybrzeża Kości Słoniowej – ale te ważne decyzje należy stosować lub rozszerzyć gdzie indziej”.
I chociaż szacunkowa liczba bezpaństwowców nieznacznie wzrosła w 2021 r., około 81 200 osób uzyskało lub potwierdziło swoje obywatelstwo. To największy spadek zjawiska bezpaństwowości od początku kampanii UNHCR IBelong, która wystartowała w 2014 roku.
Niniejszy raport Global Trends pokazuje skalę przemieszczeń na koniec 2021 roku, nie uwzględnia więc napływu uchodźców z Ukrainy do sąsiednich państw. Od początku wojny około 4 milionów uchodźców dotarło do Polski, z czego około 1,2 miliona zarejestrowało swój pobyt.
KONIEC
UNHCR 2021 Global Trends Report – kluczowe dane:
- Do maja 2022 r. ponad 100 milionów ludzi zostało przymusowo przesiedlonych na całym świecie w wyniku prześladowań, konfliktów, przemocy, naruszeń praw człowieka lub wydarzeń poważnie zakłócających porządek publiczny.
- Na koniec 2021 r. liczba ta wyniosła 89,3 mln, w tym:
▪ 27,1 mln uchodźców
- 21,3 mln uchodźców pod opieką UNHCR
- 5,8 mln uchodźców palestyńskich pod opieką UNRWA
▪ 53,2 mln osób wewnętrznie przemieszczonych
▪ 4,6 mln osób ubiegających się o ochronę międzynarodową
▪ 4,4 mln Wenezuelczyków, którzy uciekli z kraju
- Spośród uchodźców i Wenezuelczyków, którzy uciekli z kraju w 2021 r.:
o 83 procent znalazło schronienie w krajach o niskich i średnich dochodach
o 27 procent schroniło się w krajach najsłabiej rozwiniętych
o 72 procent mieszkało w krajach sąsiadujących z ich krajami pochodzenia
o Turcja przyjęła prawie 3,8 miliona uchodźców, największą populację na świecie, a następnie Uganda (1,5 miliona), Pakistan (1,5 miliona) i Niemcy (1,3 miliona). Kolumbia gościła 1,8 mln Wenezuelczyków, którzy uciekli z kraju.
o Liban gościł największą liczbę uchodźców na mieszkańca (1 na 8), następnie Jordania (1 na 14) i Turcja (1 na 23).
o Ponad dwie trzecie (69 procent) pochodziło z zaledwie pięciu krajów: Syrii (6,8 mln), Wenezueli (4,6 mln), Afganistanu (2,7 mln), Sudanu Południowego (2,4 mln) i Birmy (1,2 mln).
- Na całym świecie w 2021 r. było 6,1 mln wenezuelskich uchodźców, osób ubiegających się o azyl i migrantów (zgłoszone przez Platformę Koordynacyjną ds. Uchodźców i Migrantów z Wenezueli).
- Osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową złożyły 1,4 mln nowych wniosków. Stany Zjednoczone Ameryki były największym na świecie odbiorcą nowych wniosków indywidualnych (188 900), a następnie Niemcy (148 200), Meksyk (132 700), Kostaryka (108 500) i Francja (90 200).
- Trwałe rozwiązania:
o 5,7 mln osób przesiedlonych powróciło do swoich obszarów lub krajów pochodzenia w 2021 r., w tym 5,3 mln osób wewnętrznie przesiedlonych i 429 300 uchodźców.
Dodatkowe informacje / wspierające materiały multimedialne: raport UNHCR Global Trends oraz towarzyszący mu pakiet materiałów multimedialnych są dostępne na naszej stronie medialnej. Uwaga: Raport Global Trends UNHCR jest publikowany równolegle z dorocznym Raportem Globalnym, który przedstawia programy i działania UNHCR mające na celu zaspokojenie potrzeb wszystkich zmuszonych do ucieczki, jak również bezpaństwowców.
Aby uzyskać więcej informacji na ten temat, prosimy o kontakt:
W Genewie:
Matthew Saltmarsh, saltmars@unhcr.org, +41 79 967 99 36
Shabia Mantoo, mantoo@unhcr.org, +41 79 337 7650
W Nowym Jorku:
Kathryn Mahoney, mahoney@unhcr.org, +1 (347) 574-6552
Kontakty z mediami – na całym świecie
